Stress en burn-out

Wat is dat nu eigenlijk, stress? Het is een natuurlijke staat van je brein en lichaam om snel te kunnen reageren op gevaarlijke situaties. Er worden allerlei stofjes aangemaakt in je hersenen die jouw lichaam in staat van paraatheid brengen, klaar om te vluchten of te vechten. Dit noemen we gezonde stress.

Om te overleven in de wildernis terwijl een groep leeuwen in de buurt rondloopt is dat natuurlijk ontzettend handig. Maar in onze moderne samenleving, met alle moderne technologie om ons heen, is die overlevingsstand niet meer echt noodzakelijk. Toch reageert ons brein nog net zo als in de prehistorie.

Als je lichaam te vaak stresshormonen aanmaakt en je onvoldoende tijd neemt om te herstellen kan je lichaam steeds minder goed die stofjes afvoeren. Je emmer met stresshormonen stroomt langzaam vol. Dan is er sprake van ongezonde stress.

Uiteindelijk kan die emmer een keertje overlopen. Je lichaam zal duidelijke signalen afgeven dat je nu toch echt even kalm aan moet doen. Maar de kans is groot dat je die signalen in de wind slaat omdat deze langzaam in sterkte opbouwen en je niets in je leven gaat veranderen. Sla je deze signalen vaker in de wind? Dan bestaat de kans dat je jouw lichaam op den duur helemaal aan het uitputten bent, met als gevolg een burn-out.  

Gelukkig is hier iets aan te doen! Stress en/of burn-out klachten laten zich goed behandelen. De duur van het herstel is afhankelijk van de ernst van de klachten. Bij milde stressklachten zijn vaak niet meer dan vier of vijf sessies nodig om weer verder te kunnen. Herstellen van een burn-out duurt langer.

In mijn werk als stresscoach maak ik gebruik van Oplossingsgericht therapie. Bij Oplossingsgerichte therapie worden problemen waar je tegenaan loopt niet tot in detail geanalyseerd. Het is namelijk wetenschappelijk bewezen dat het analyseren van een probleem niet altijd leidt tot een oplossing. Analyseren geeft je inzicht in hoe het probleem is ontstaan maar je werkt niet aan een oplossing.

Wij gaan dan ook niet kijken naar wat je niet meer wilt. We draaien de vraag om. Wat wij gaan doen is kijken naar wat je wèl wilt. Door dat als doel te stellen gaan we samen kijken hoe je dat kunt bereiken. Hierbij maken we gebruik van jouw eigen kwaliteiten, jouw kracht, jouw ervaringen, jouw wensen, jouw dromen.

Ieder mens beschikt over bepaalde kwaliteiten, ook jij. Die heb je namelijk in de loop der tijd opgedaan door alles wat je hebt meegemaakt, gehoord, gelezen, geleerd, etc. Door gebruik te maken van de kennis en succeservaringen uit jouw verleden gaan we samen kijken hoe jij je doel kunt bereiken.

Het mooie van Oplossingsgericht coachen is dat je met ogenschijnlijk kleine stapjes hele grote veranderingen kunt bereiken. En dat in hele korte tijd.

Een intakegesprek is zinvol maar niet perse nodig. Wil je liever direct tijdens de eerste sessie gaan werken aan de oplossing dan kun je de intake achterwege laten.

Vitaliteit, wat is dat nou eigenlijk? En wat kun je ermee? Bij vitaliteit denken veel mensen aan de wat oudere medemens. Al jaren wordt er geroepen dat ouderen er voor moeten zorgen dat ze fit en vitaal blijven. Er zijn zelfs speciale vitaminetabletten voor 50-plussers op de markt voor een fit een vitaal leven. Natuurlijk moeten ouderen ervoor zorgen dat ze fit en vitaal blijven. Maar dat geldt niet alleen voor hen, dat geldt voor ons allemaal. Iedereen zou er goed aan doen om te blijven investeren in lichaam en geest.

Voor sommige mensen klinkt investeren in vitaliteit een beetje als geitenwollensokkenpraat. Iemand die stress ervaart wil eigenlijk niet horen dat hij/zij in een gezonde levensstijl moeten investeren. De meeste mensen kunnen dat zelf wel bedenken, ook al doen ze het niet. Liever willen ze weten hoe ze van hun stressgevoel af kunnen komen en hoe ze deze disbalans in de toekomst kunnen voorkomen. De oorzaak van die disbalans wordt vaak in externe factoren gezocht en nog te weinig gelinkt aan de leefstijl.

Toch gaan stress en vitaliteit weldegelijk samen. Ze zijn als yin en yang. Ze zijn elkaars tegenpolen en kunnen niet zonder elkaar gezien worden. Voel je je fit en vitaal dan ervaar je op dat moment weinig stress in je leven. Ervaar je juist veel stress dan voel je je moe en lusteloos. Het mooist is het natuurlijk als er balans is of als de balans makkelijk hersteld kan worden. Iedereen voelt zich wel eens gespannen. Of is na een inspannende werkweek vermoeid. Zolang je de tijd hebt en neemt om jezelf weer te ontspannen is er niet zo veel aan de hand. Dan overleef je dat wel een keer, die zware werkweek. Je zorgt ervoor dat je goed en gezond eet, voldoende slaapt en niet teveel alcohol of drugs gebruikt. Je zorgt ervoor dat je lichaam en geest beiden goed kunnen herstellen. Kortom, je zorgt goed voor jezelf.

Maar wat als het niet lukt om jezelf na een zware werkdag naar de keuken te slepen om een gezonde maaltijd op tafel te zetten? Een pizza is zo besteld en anders is de magnetron misschien wel je beste vriend. Of misschien eet je wel gewoon een gezonde pot maar wil je na het werk wel eerst even bijkomen onder het genot van een glas wijn of een biertje. Zolang dit slechts af en toe een keer het geval is is er ook nu nog steeds niets aan de hand. Het wordt pas een probleem als je deze behoefte steeds vaker hebt en hier steeds vaker aan toe gaat geven. Dan wordt het toch wel tijd om in actie te komen.

Gezonde leefstijl helpt stress voorkomen

Insteken op een gezonde leefstijl kan voor een belangrijk deel helpen om stress te voorkomen. Hoe beter je voor je lichaam en geest zorgt hoe beter je met stressvolle situaties om kunt gaan. Helaas kan het niet alle stress voorkomen. Je kunt nog zo gezond leven, als je te vaak onder druk staat bouwt de stress zich alsnog langzaam op. Een gezonde leefstijl kan er wel voor zorgen dat je minder of minder snel last hebt van stress.

Net zoals een gezonde leefstijl kan helpen om stress te voorkomen kan een ongezonde leefstijl stress juist verergeren! Chronisch slaapgebrek is zo’n voorbeeld. Voor veel mensen geldt dat wanneer ze druk zijn slaap een van de eerste dingen is waar ze op bezuinigen. Waarom doen ze dat? Daar zijn veel verschillende redenen voor maar in veel gevallen omdat ze na werktijd toch nog even iets af willen maken of omdat ze bang zijn dat ze iets missen als ze op tijd naar bed gaan. De angst om iets te missen staat ook wel bekend als FOMO, de Fear Of Missing Out. Zie ook mijn blog hierover.

Zorg voor voldoende slaap

Toch is een van de belangrijkste dingen om te doen zorgen voor voldoende slaap. De impact van een slechte nachtrust wordt enorm onderschat. Stel je hebt een nacht minder goed geslapen. Hoe voel je je dan de volgende ochtend? Opgewekt en uitgerust? Of moe en prikkelbaar? En als je twee nachten op rij niet goed hebt geslapen? Hoe voel je je dan? Als je hier zo over nadenkt dan kun je ook wel bedenken hoe je je voelt als je elke nacht een beetje te kort slaapt. De vermoeidheid stapelt zich op en wordt als het ware zelf een stressor.

Stel dat je een poosje elke nacht een half uur te weinig te slaapt. Dan heb je zelf zonder dat je je er bewust van bent al een beetje stress gecreëerd. Als daar dan een of meerdere zware werkweken bijkomen wordt die stress verder opgebouwd. Welke impact zal die zware werkweek hebben op jouw toch al vermoeide staat van zijn? Hoe zal dat zijn als dit patroon zich blijft herhalen? Dan voel je je waarschijnlijk steeds vermoeider worden, heb je steeds minder zin in actief zijn, irriteer je je aan van alles en nog wat en schiet je sneller uit je slof. Grote kans dat je dan de werkdruk de schuld geeft van je vermoeidheid. Dat het slaapgebrek ook een belangrijke rol speelt zie je niet.

Mentale verzorging

Niet alleen voldoende slaap is belangrijk voor je gezondheid. Ook gezond eten en regelmatig bewegen is belangrijk. Voldoende ontspanning en gezonde voedingsstoffen helpen jouw lichaam en geest om te herstellen.

Naast goed voor je lichaam zorgen is mentale verzorging minstens zo belangrijk. Dat wordt vaak vergeten. We gaan naar de kapper, een schoonheidssalon of de sauna. Hoe we eruit zien vinden we heel belangrijk. Maar aandacht voor hoe je je voelt, voor wat je hebt meegemaakt, die mentale verzorging gunnen we onszelf niet. En dat is eeuwig zonde.

Mentale verzorging is minstens zo belangrijk als de lichamelijke verzorging. Al zie je er aan de buitenkant nog zo mooi verzorgd uit, als je je van binnen onrustig, opgefokt of oververmoeid voelt heeft dat negatieve invloed op je dagelijkse leven. Je wordt onvoorspelbaar in je emoties en uitingen. Collega’s en vrienden weten niet meer wat ze van jou kunnen verwachten en gaan je liever uit de weg. Dat is niet wat je wilt bereiken. Aandacht geven aan hoe je je voelt kan je helpen om beter in je vel te zitten.

Schaamte

Als ik jou zou vragen waarom jij geen tijd vrij maakt om je mentaal te laten verwennen, wat is daarop jouw antwoord? Grote kans dat schaamte daar een belangrijke rol speelt. Schaamte is namelijk een van de belangrijkste redenen dat mensen niet zo snel hulp inroepen van een professional. Aangeven dat je behoefte hebt aan een mentale oppepper is nog niet ingeburgerd. Het is nog niet van deze tijd. En dat is raar. JUIST in deze tijd kan je mentaal wel wat extra’s gebruiken. Aangeven dat je je mentaal wilt laten verzorgen is geen zwakte maar juist een teken van kracht.

Misschien scheelt het als ik je vertel dat je met stressklachten niet eerst langs een huisarts hoeft te gaan. Stress kan ook heel goed door een stresscoach worden begeleid en daar is geen doorverwijzing voor nodig. Wil je toch liever via de huisarts verder geholpen worden hou dan rekening met een hele lange wachttijd. Bij de GGZ in Drenthe bedraagt de wachttijd voor een intakegesprek zeker 10 weken. Bij mij kun je meestal binnen een week terecht. De coaching kan ook online plaatsvinden, gewoon vanuit je eigen vertrouwde omgeving. Voor sommigen geniet online coaching daardoor de voorkeur. Langskomen bij mij in de praktijk kan natuurlijk ook. Net waar jij je prettig bij voelt. Wil je weten of ik iets voor jou kan betekenen neem dan vrijblijvend contact met mij op.